Khu kinh tế Vũng Áng được Hà Tĩnh tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh phát triển

Sau hơn 16 năm phát triển, Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng đã trở thành một trong những thành công vượt trội trong lĩnh vực kinh tế của cả nước. KKT Vũng Áng đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế và xã hội, thay đổi cơ cấu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh. Đặc biệt, nó đã tăng tỷ trọng của ngành công nghiệp và gia tăng nguồn thu ngân sách của tỉnh này. Điều này đã tạo ra hàng vạn việc làm cho người lao động địa phương và các tỉnh lân cận, đồng thời đóng góp vào việc giảm đói và nghèo.

Chính sách ưu đãi đầu tư đã đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư vào khu vực này.

Trong giai đoạn 2015 – 2020, tổng thu ngân sách của KKT Vũng Áng đạt khoảng 37.400 tỷ đồng, chiếm gần 56% tổng thu ngân sách của tỉnh. Trong số đó, thu từ xuất nhập khẩu chiếm 97% tổng thu của tỉnh; tổng giá trị xuất nhập khẩu đạt khoảng 12.800 triệu USD, chiếm hơn 87% tổng giá trị xuất nhập khẩu của tỉnh. Điều này đã góp phần quan trọng vào giải quyết vấn đề việc làm cho người lao động ở tỉnh Hà Tĩnh và các tỉnh lân cận (với đỉnh điểm là hơn 40.000 người).

Với hoàn thành và đi vào hoạt động của Dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh (giai đoạn 1), ngành công nghiệp đã trở thành động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Để đạt được những kết quả này, hiệu quả của các cơ chế, chính sách và sự tập trung nguồn lực đầu tư vào sự phát triển của KKT Vũng Áng đã được nhấn mạnh. Các ưu đãi đầu tư đã được áp dụng trong các văn bản pháp luật của Trung ương, bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, tín dụng và đất đai. Các chương trình dự án cũng được ưu tiên đầu tư.

Ở tỉnh Hà Tĩnh, đã ban hành các chính sách cụ thể để thu hút đầu tư và phát triển kinh tế – xã hội. Ví dụ, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh đã ra Nghị quyết số 34/2012/NQ-HĐND để hỗ trợ ngân sách nhà nước cho Dự án xây dựng hệ thống cấp nước cho KKT Vũng Áng. Ngoài ra, Nghị quyết số 55/NQ-HĐND ngày 30/12/2021 về Đề án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất phục vụ thu hút đầu tư tại KKT Vũng Áng cũng được ban hành.

Đặc biệt, các chính sách hỗ trợ vận chuyển container qua cảng Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh đã được quy định trong Nghị quyết số 276/2021/NQ-HĐND ngày 28/4/2021 và Nghị quyết số 19/2021/NQ-HĐND ngày 17/07/2021 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 276/2021/NQ-HĐND). Ngoài ra, Quyết định số 16/2007/QĐ-UBND ngày 27/4/2007 của UBND tỉnh đã quy định một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư vào KKT Vũng Áng và các khu công nghiệp (KCN) của tỉnh Hà Tĩnh.

Để đạt được sự phát triển, cần tập trung vào việc giải quyết những khó khăn hiện tại trong quá trình hoạt động và phát triển của KKT Vũng Áng. Các khó khăn và thách thức bao gồm:

1. Quỹ đất công nghiệp chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển: Yêu cầu về diện tích đất cho các dự án công nghiệp, đặc biệt là dự án đầu tư công nghiệp trong tương lai, là rất lớn. Tuy nhiên, quỹ đất công nghiệp hiện tại không đáp ứng đủ nhu cầu này.
2. Kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ, không đáp ứng yêu cầu phát triển: Yêu cầu đầu tư vào hạ tầng để phát triển KKT rất lớn, nhưng nguồn lực địa phương còn hạn chế và chủ yếu phụ thuộc vào nguồn ngân sách hỗ trợ từ Trung ương. Việc huy động nguồn lực đầu tư từ xã hội gặp khó khăn. Do đó, kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực quan trọng như giao thông, điện, nước và xử lý nước thải, thông tin.
3. Thiếu quỹ đất sạch đã được bồi thường và giải phóng mặt bằng: Công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn và vướng mắc, chưa được giải quyết đúng tiến độ. Điều này đã trở thành điểm nghẽn lớn, gây chậm tiến độ đầu tư của các dự án.

Hoạt động đầu tư và quản lý nhà nước tại KKT Vũng Áng của Ban Quản lý KKT tỉnh Hà Tĩnh còn tồn tại nhiều bất cập. Cụ thể, công tác quản lý nhà nước về đầu tư chưa đạt hiệu quả, Ban Quản lý KKT chưa có sự kiểm soát, kiểm tra thường xuyên và kịp thời để phát hiện và xử lý các vi phạm từ phía nhà đầu tư, hoặc không đưa ra đề xuất cần thiết để cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

>>> Dịch vụ thi công thạch cao sơn bả chuyên nghiệp tại Hà Nội

Ngoài ra, mặc dù đã có chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư, nhưng chưa thực sự hấp dẫn. Ví dụ, các ưu đãi đối với KKT (thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, tín dụng, đất đai…) chỉ áp dụng theo khung pháp luật hiện hành và tương tự như các ngành, khu vực khác trên toàn quốc. Do đó, các ưu đãi này chưa mang tính đặc thù và không tạo ra sự cạnh tranh cao. Đồng thời, cơ sở hạ tầng kỹ thuật chưa được phát triển, và nguồn nhân lực kỹ thuật chưa đáp ứng đủ, vì vậy cần có chính sách ưu đãi phù hợp để thu hút đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài.

Các ưu đãi đầu tư cho KKT Vũng Áng được quy định trong nhiều văn bản pháp luật chuyên ngành về thuế, đất đai và các lĩnh vực liên quan. Tuy nhiên, các ưu đãi này thường xuyên thay đổi và có thể chồng chéo, gây ra sự rối mắt và khó thực hiện. Điều này làm cho việc nghiên cứu, so sánh và đánh giá các ưu đãi trước khi quyết định đầu tư vào KKT trở nên khó khăn và không thuận lợi.

Về chính sách hỗ trợ đầu tư vào KKT Vũng Áng, KCN, Quyết định số 16/2007/QĐ-UBND ngày 27/4/2007 của UBND tỉnh Hà Tĩnh đã quy định một số chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư. Tuy nhiên, hiệu quả của các chính sách này chưa được phát huy.

Kể từ năm 2013, nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới đã được ban hành để thay thế các văn bản cũ như Luật Đất đai 2013 và Luật Đầu tư 2014. Điều này đã làm cho các chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư trước đây không còn có hiệu lực và không còn hiệu quả. Điều này đã gây ảnh hưởng lớn đến quá trình thu hút và kêu gọi đầu tư.

Các Nghị quyết của HĐND tỉnh như Nghị quyết về Đề án Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất phục vụ thu hút đầu tư tại KKT Vũng Áng là chính sách xuất phát từ thực tiễn, tuy nhiên, nguồn lực để thực hiện chưa đảm bảo. Một số chính sách khác cũng chưa lan tỏa đủ rộng để thực sự có hiệu quả trong cuộc sống.

Để đáp ứng những mục tiêu và kỳ vọng đặt ra cho KKT Vũng Áng và phát huy tiềm năng và lợi thế của khu vực, cần tập trung giải quyết các hạn chế và vấn đề cơ bản sau:

1. Thiếu quỹ đất công nghiệp: Cần xem xét và triển khai các biện pháp để tăng cường quỹ đất công nghiệp, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu cho các dự án lớn và trọng điểm. Quá trình thu hút các dự án đầu tư cần được đẩy mạnh và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp có thể đặt các dự án của mình trong KKT Vũng Áng.
2. Hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội: Cần đầu tư xây dựng và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật trong khu kinh tế, đồng thời cải thiện hạ tầng xã hội như giao thông, điện lực, cấp thoát nước và xử lý nước thải. Việc đồng bộ hóa và nâng cao chất lượng hạ tầng sẽ đáp ứng yêu cầu phát triển của KKT Vũng Áng.
3. Thiếu quỹ đất sạch và công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng: Cần tăng cường công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư, đảm bảo sự chuẩn bị mặt bằng thuận lợi cho các nhà đầu tư. Quá trình này cần được tiến hành một cách hiệu quả và kịp thời, để không làm chậm tiến độ đầu tư.
4. Nguồn nhân lực: Cần phát triển và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng để đáp ứng nhu cầu của các dự án trong KKT Vũng Áng. Điều này có thể bao gồm việc tăng cường đào tạo kỹ thuật và quản lý, cũng như thu hút và giữ chân nhân tài có năng lực và kinh nghiệm.
5. Thu hút đầu tư các dự án lớn, trọng điểm: Cần tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi và hấp dẫn, đồng thời xác định các lĩnh vực và dự án mục tiêu để thu hút đầu từ.

Phát biểu tại Hội thảo khoa học, tôi xin nhấn mạnh rằng Khu kinh tế Vũng Áng có vai trò quan trọng và tiềm năng lớn đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Hà Tĩnh. Chúng ta đã định hướng trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh rằng việc xây dựng và phát triển Khu kinh tế Vũng Áng trở thành một khu kinh tế đa chức năng, trung tâm công nghiệp động lực và logistics là một đột phá chiến lược quan trọng.

Để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần đưa ra các giải pháp cụ thể và áp dụng các cơ chế chính sách mạnh mẽ. Dưới đây là một số đề xuất giải pháp quan trọng:

1. Tăng cường quản lý và phát triển quỹ đất công nghiệp: Cần tìm kiếm và cung cấp đủ quỹ đất công nghiệp để thu hút các dự án đầu tư lớn và trọng điểm. Đồng thời, đảm bảo sự đồng bộ giữa hạ tầng kỹ thuật trong khu kinh tế và hạ tầng xã hội xung quanh.
2. Đẩy mạnh quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư: Quá trình chuẩn bị mặt bằng cho các dự án đầu tư cần được tiến hành đúng quy trình, đảm bảo quyền lợi của người dân và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút nhà đầu tư.
3. Đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực: Cần tạo ra các chương trình đào tạo và thu hút nguồn nhân lực có chất lượng để đáp ứng nhu cầu của các dự án trong khu kinh tế. Đồng thời, xây dựng các cơ sở hạ tầng và dịch vụ phục vụ cho nguồn nhân lực này.
4. Quản lý nhà nước hiệu quả: Cần tăng cường quản lý đầu tư, doanh nghiệp, môi trường, đất đai và lãnh thổ trong khu kinh tế. Đảm bảo sự giám sát, kiểm tra và xử lý các vi phạm theo quy định.

Nguồn: baoxaydung.com.vn